Święty Jan Ewangelista
Historia stworzenia
Rzeźba należy do głównego ołtarza kościoła Wszystkich Świętych we wsi Hodowica. Kościół został zbudowany według projektu architekta Bernarda Meretyna. Rzeźba została stworzona pod koniec lat siedemdziesiątych XVIII wieku, prawdopodobnie w latach 1757-1759.
Opis rzeźby
Jest jej właściwa energicznie ustawiona sylwetka z symbolicznie wzniesionymi rękoma, skierowana do góry głowa, zdziwiony wyraz twarzy. Strój jest wykonany ekspresyjnie, płaszczyznowo i geometrycznie. Fałdy draperii są głębokie i żebrowane, zmieniające się rytmiczne na przemian. Na rękach i torsie odzież jest wykonana w kształcie pociętych form, natomiast anatomię postaci można zauważyć jedynie na goleniach. Takie podejście autorskie znajduje swoje zastosowanie później w podziale na formy w konstruktach przestrzennych w kubiźmie na początku XX wieku.
W tej pracy Pinsel śmiało porównuje wyrzeźbione węzłowate nadgarstki rąk, głowę o wyrazistych kościach policzkowych na muskularnym karku oraz zaostrzone stopy nóg z burzliwym wirowaniem draperii. W celu uwyraźnienia pomysłu autor realistycznie i wielobarwnie obrazuje otwarte części ciała, natomiast szatę zdobi złoceniem. Należy zauważyć, że rzeźbę Świętęgo Jana Ewangelistę, w przeciwieństwie do wielu innych dzieł, zobrazowano jako bezbrodego mężczyznę w wieku 40 lat. W związku z tym można dopuszczać, że właśnie to dzieło rzeźbiarza jest jego autoportretem.
- Święty Jan Ewangelista. Koniec lat 50-ch XVIII wieku.
- Drewno lipowe, lewkas, złocenie.
- Wymiary 176×125×79.
- Miejsce przechowywania: Muzeum Jana Jerzego Pinsla we Lwowie. Lwowska Galeria Sztuki, numer porządkowy C-1-1627.
- Pochodzenie: główny ołtarz kościoła Wszystkich Świętych we wsi Hodowica, obwód Lwowski.
- Bibliografia: Bochnak, 1931, s. 51-55, 85. — Mańkowski, 1937, s. 35-36, 91, 136-137, il. 2. — Hornung, 1937, s. 29-33, 56, 58, il. 22. — Hornung, 1976, s. 44. — Lubczenko, 1967, с. 21-23. — Gębarowicz, 1986, s. 24. — Woźnicki, Opanasenko, 1988, s. 9, № 27 (katalog). — Praha 1989, s. 16, Kat.-Nr. 32. — Wilanów 1990, s. 23f, Kat.-Nr. 28. — Mieleszko, 1990, s. 57-60. — Woźnicki, 1991, s. 111. — Poznań 1993, s. II.49-54, Kat.-Nr. 16c. — Ostrowski, 2000, s. 212, il. 14. — Woźnicki, 2007, s. 31, № 15 (katalog). — Stecko, 2012, s. 159 (katalog). — Paris 2012, s. 118-34, Kat.-Nr. 14. — Himmlisch! 2016, s. 128, Kat.-Nr. 13.